سرورهادیان | شهرآرانیوز؛ با نزدیکشدن به تعطیلات نوروز تقاضا برای سفرهای ریلی افزایش یافته است، اما عرضه بلیت قطار کفاف مسافران را نمیدهد. بسیاری از زائرانی که قصد سفر به مشهد را دارند بهدنبال گزینهای کمهزینهتر از هواپیما هستند و به ناوگان ریلی روی آوردهاند، اما با کمبود شدید بلیت روبهرو شدهاند.
مسیرهای ریلی مشهد در مدت کوتاهی پس از باز شدن فروش بلیت، بهطورکامل تکمیل شدند و همین مسئله سبب شده تا بسیاری از زائران مجبور به صرفنظرکردن از سفر ریلی به مشهد شوند. جبارعلی ذاکری، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل راهآهن، در نشست خبری در پاسخ به چرایی کمبود بلیت قطار در آستانه سفرهای نوروزی گفته که مشکل اصلی کمبود بلیت قطار، نبود توازن بین عرضه و تقاضاست. ۳۲میلیون متقاضی وجود دارد؛ این درحالی است که تنها ۲ میلیون و ۲۰۰هزار نفر توانستهاند
بلیت بگیرند. بررسی شهرآرا از سایتهای فروش بلیت قطار نشان میدهد که از ۲۷ اسفند تا ۶ فروردین بلیت به مقصد مشهد در بیشتر مسیرها وجود ندارد و از طرفی بلیت برگشت از مشهد نیز از ۴ فروردین نایاب میشود. همچنین از ۶ فروردین تا پایان نوروز بیشتر بلیتهای قطارهای اتوبوسی در دسترس است.
جعفر شهامت، مدیرکل راهداری و حملونقل جادهای خراسان رضوی، در جلسه ستاد خدمات سفر در استانداری خراسان رضوی گفت که ۸۴رام قطار روزانه با ظرفیت جابهجایی بیش از ۳۸هزار مسافر در نوروز۱۴۰۴ تدارک دیده شده است.
این رقم نشان میدهد که ظرفیت در نظر گرفته شده برای سفرهای ریلی به مشهد بسیار ناچیز و کمتر از میزان تقاضاست. بررسی سایتهای فروش بلیت در آستانه نوروز نشان میدهد که در مسیرهای پررفتوآمد مثل تهران-مشهد یا اصفهان-مشهد تا بعد از تعطیلات، بلیتی وجود ندارد و ظرفیت همه قطارها تکمیل شده است. سفرهای ریلی به مقصد مشهد در سال گذشته ۱۶میلیون و ۳۲۲هزار مسافر ورودی و خروجی به ایستگاه راهآهن مشهد ثبت شده است.
باید توجه داشت که این روند رو به رشد در جابهجایی مسافر هر ساله تداوم دارد. با این حال کمبود ناوگان مسافربری در مسیر مشهد، چه در روزهای اوج سفر مانند نوروز و مناسبتهای ماههای محرم و صفر و چه در روزهای عادی سبب شده است تا خرید بلیت درعمل غیرممکن شود.
برای رفع این مشکل، راهانداختن قطار سریعالسیر مشهد - تهران در دستورکار مسئولان قرار دارد. با این حال قطار سریعالسیر مشهد-تهران؛ پروژهای است که ورق زدن پیشینه تاریخی آن در رسانهها نشان میدهد که باوجود اهمیت آن در همه سیزده سال گذشته که نام آن مطرح شده مورد بیمهری قرار گرفته است.
پروژهای که امید بود با اجرایش زائران علی بن موسی الرضا (ع) طعم سفری کوتاه، امن و به نسبت ارزان را بچشند، اما از همان سال تاکنون در ایستگاه وعده و وعیدها و بایدها و نبایدها متوقف مانده است. براساس گزارش شهرآرا در ۲۹ دیماه امسال با عنوان «سرنوشت نامعلوم قطار سریع السیر مشهد-تهران» پروژه قطار سریع السیر مشهد-تهران هنوز در شورایعالی اقتصاد بهعنوان پروژه اولویتدار تصویب نشده است.
همچنین جبارعلی ذاکری، مدیرعامل راه آهن کشور، در سفر آذرماه خود به مشهد و در جمع خبرنگاران این طور پاسخ داده بود: «برآورد ریالی فعلا در حد ۱.۳میلیارد دلار است؛ اما بخش اجرایی و تأمین ناوگان را هم که اضافه کنیم، هزینهها به ۱.۶میلیارد دلار میرسد.»
بررسیها نشان میدهد که حدود ۴۰ درصد هزینه بستههای سفر صرف هزینههای حملونقل میشود. بنابراین، دردسترس قرار گرفتن سفر ریلی به مشهد تأثیری مستقیم بر کاهش هزینههای زائران و افزایش دسترسی به مشهد خواهد داشت.
رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی خراسان رضوی در گفتوگو با شهرآرا میگوید: عرضه و تقاضای بلیت قطار برابر نیست، زیرا متقاضیان خرید بلیت قطار بسیار زیادند.
سعید ولیزاده میافزاید: در حال حاضر ۵۰درصد بلیتها بهصورت اینترنتی و ۵۰درصد از طریق دفاتر مسافرتی عرضه میشود. ما درخواست کردهایم که سهمیه بلیتهای اینترنتی را نیز به دفاتر واگذار کنند، زیرا این اقدام میتواند امنیت فروش را افزایش داده و از گرانفروشی جلوگیری کند.
ولیزاده درباره ادعای خرید بلیت با رباتها توضیح میدهد: اگر سیستم فروش با احراز هویت کد ملی و تدابیر امنیتی همراه باشد، بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد. درحالحاضر، ۵۰درصد از بلیتها مستقیما توسط سیستم راهآهن به فروش میرسد، اما ۵۰درصد باقیمانده که بهصورت اینترنتی عرضه میشود، در معرض سوءاستفاده قرار دارد و احتمال خرید توسط رباتها نیز وجود دارد.
وی ادامه میدهد: در روش خرید اینترنتی، سیستم امنیتی بهاندازه دفاتر کنترل نمیشود. همچنین، افراد فاقد شرایط سفر میتوانند بدون رعایت پروتکلهای لازم بلیت تهیه کنند. این مسئله موجب بروز مشکلاتی در توزیع بلیت شده است.
ولیزاده تأکید میکند: تمام این چالشها به دفاتر غیرمجازی مربوط میشود که بدون مجوز فروش بلیت قطار، صرفا از طریق اینترنت فعالیت میکنند. این دفاتر که ۵۰درصد از سهمیه بلیتها را در اختیار دارند، به دلیل نداشتن نظارت کافی، موجب بروز مشکلات متعددی شدهاند. وی بیان میکند: با این حال مهمترین دلیل کمبود بلیت قطار به مقصد مشهد، نبود توازن بین عرضه و تقاضاست.
ولیزاده درباره افزایش تعداد قطارهای لوکس اظهار میکند: قطارهای لوکس متقاضیان خاص خود را دارند. از سوی دیگر، هزینههای نگهداری و بهرهبرداری از قطارها زیاد است. بنابراین، قطارهایی که بیشتر مورد استقبال قرار میگیرند، افزایش مییابند.
وی همچنین با اشاره به وجود قطارهای پنجستاره میگوید: در تمام دنیا قطارهای مختلف با درجات کیفی متفاوت وجود دارند، مشابه هتلهای چند ستاره. در ایران نیز قطارهای پنجستاره، چهارستاره، قطارهای تندرو و معمولی فعال هستند و هرکدام مشتریان خاص خود را دارند.